دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
منطقهگرایی در سیاست خارجی ایران
FA
این مقاله به بررسی اهمیت «منطقهگرایی» در سیاست خارجی ایران در خاورمیانه میپردازد. بعضی از دیدگاههای موجود ویژگیهای ساخت قدرت و سیاست در ایران را بهگونهای میدانند که هرگونه ائتلاف و همکاری سیاسی – امنیتی، اقتصادی و فرهنگی را در سطح منطقهای دشوار میسازد. با این همه، سخن نویسنده در این مقاله این است که تغییر و تحولات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک در سطح منطقه خاورمیانه بعد از حوادث 11 سپتامبر، جایگاه منطقهگرایی را در سیاست خارجی ایران تقویت کرده است. در اصل ارزش استراتژیک و نقش ایران در تقویت مؤلفههای منطقهای به مولفههایی نظیر دولت ملی قوی، هویت ژئوپلیتیک و ایدئولوژی پویای شیعی مرتبط است. از این دیدگاه، نویسنده به تعریف دو مفهوم «منطقهگرایی سنتی» و «منطقهگرایی جدید» در رویکردهای سیاست خارجی ایران میپردازد که هر یک با نگاه متفاوتی سعی در تأمین منافع و امنیت ملی ایران دارند.
امنیت,خاورمیانه,سیاست خارجی ایران,قدرت ملی,منطقهگرایی
https://jcep.ut.ac.ir/article_21150.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21150_1417f48fa525f4904096a9679c144510.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
الزام در تغییر تمرکز جغرافیایی سیاست خارجی ایران
FA
باور ما در این مقاله این است که جمهوری اسلامی ایران باید جغرافیای تمرکز سیاست خارجی خود را از کشورهای عربی خاورمیانه به عنوان منطقه نفوذ خود به کشورهای شرقی و شمال شرقی خود تغییر دهد. نویسنده با استفاده از نظریههای واقعگرایانه در حوزه عملکرد سیاست خارجی در جهت تأمین منافع ملی با استناد به تداوم تعارض میان حوزههای نفوذ ایران و کشورهای عربی در منطقه، استدلال میکند که تغییر در تمرکز منطقهای روابط خارجی ایران از غرب (منظور خاورمیانه عربی) به شرق در هر دو امتداد آن یعنی شبه قاره و آسیای مرکزی نه تنها کمک به راهگشایی در بن بستهای سیاست خارجی می کند، بلکه می- تواند جایگاهی معتبرتر و بالاتر را برای ایران در سطح جهانی به ارمغان بیاورد.
آمریکا,اروپا,انرژی,جمهوری اسلامی ایران,عربستان سعودی,غرب آسیا
https://jcep.ut.ac.ir/article_21151.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21151_0bc9590a7fa558cff36d66d6506d6baa.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
ترکیه، پانترکیسم و آسیای مرکزی
FA
حمید
احمدی
hahmadi@gmail.com
هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات ایدئولوژی پان ترکیسم در آسیای مرکزی است. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز، بار دیگر امید نظریه پردازان و استراتژیستهای پانترکیسم را که پس از جنگ دوم در رابطه با پیشبرد پروژه برپایی یک امپراطوری ترک زبان در مناطق جنوبی شوروی دچار سرخوردگی و نا امیدی شده بودند، زنده کرد.
این پژوهش با توجه به آرمانهای پانترکی در سیاست خارجی ترکیه و تلاشهای پانزده ساله اخیر سیاستمداران و نخبگان فکری این کشور برای پیشبرد پروژه پان ترکیسم و اتحاد جمهوریهای آسیای مرکزی، پیامد این تلاشها و تأثیرات آن در آسیای مرکزی در نهایت واکنش کشورهای منطقه را به آرمانهای پانترکی تجزیه و تحلیل میکند. فرضیه اساسی پژوهش آن است که برخلاف ایدههای اولیه، پانترکیسم در ابعاد سیاسی خود پیشرفت چندانی نکرده و این مسأله ترکیه و سیاستمداران آن را دچار تردید کرده است.
آسیای مرکزی,پانترکیسم,پانتورانیسم,ترکی,ترکیه
https://jcep.ut.ac.ir/article_21152.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21152_6117082bfc0b9d7082bb3c6fa327d749.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
منطقهگرایی در سیاست خارجی ایران
FA
کیهان
برزگر
kbarzegar@hotmail.com
بعضی از دیدگاههای موجود ویژگیهای ساخت قدرت و سیاست در ایران را به گونهای می دانند که هرگونه ائتلاف و همکاری سیاسی – امنیتی، اقتصادی و فرهنگی را در سطح منطقهای دشوار میسازد.
با این همه، سخن نویسنده در این مقاله این است که تغییر و تحولات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک در سطح منطقه خاورمیانه بعد از حوادث 11 سپتامبر، جایگاه منطقهگرایی را در سیاست خارجی ایران تقویت کرده است. در اصل ارزش استراتژیک و نقش ایران در تقویت مؤلفههای منطقهای به مولفههایی نظیر دولت ملی قوی، هویت ژئوپلیتیک و ایدئولوژی پویای شیعی مرتبط است. از این دیدگاه، نویسنده به تعریف دو مفهوم «منطقهگرایی سنتی» و «منطقهگرایی جدید» در رویکردهای سیاست خارجی ایران میپردازد که هر یک با نگاه متفاوتی سعی در تأمین منافع و امنیت ملی ایران دارند. نویسنده نتیجه میگیرد که جمهوری اسلامی ایران باید با بازتعریف مؤلفههای قدرت ملی خود در سطح منطقهای بپردازد.
ایران,خاورمیانه,سیاست خارجی,قدرت ملی,منطقهگرایی
https://jcep.ut.ac.ir/article_21153.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21153_eb61050ae74dffc960ee76f09b5b2362.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
نظام حقوق اساسی مقایسهای و دانش مطالعات منطقهای
FA
محسن
خلیلی
khalilim3@um.ac.ir
دانش مطالعات منطقهای (که منطقهها را به عنوان حلقه وصل دولت/ ملتها به سطوح کلان نظام بینالمللی به شمار میآورد) به بررسی ستیزش، جنگ، بحران، همکاری و همگرایی در میان کشورهای واقع در یک منطقه میپردازد. بررسی ویژگیهای کشورهای موجود در یک منطقه، نیازمند الگو میباشد. نگارنده «طرحواره بررسی مقایسه ای نظام حقوق اساسی منطقهای» را مناسب برای شناخت کشورهای یک منطقه تلقی و پیشنهاد میکند. حقوق اساسی شاخهای از حقوق عمومی است که درباره پیوندهای میان دستگاه دارنده قدرت سیاسی و افراد به عنوان تابعان و فرمانبران قدرت بحث میکند. حقوق اساسی مقایسهای شعبه خاصی از حقوق اساسی است که در آن، به همانندی و ناهمانندی سیستمهای برآمده از قوانین اساسی کشورهای گوناگون پرداخته می شود. در این مقاله ده موضوع را به صورت جداگانه در مورد هر کشور و سپس تمامی آنها را به شیوهای تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است.
قوه قضاییه,قوه مجریه,قوه مقننه,مطالعات منطقهای,نظام حقوق اساسی مقایسهای,نظامهای حزبی
https://jcep.ut.ac.ir/article_21154.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21154_8b85cb8a22757ed8da0c71287929ad7b.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
تحول در نظریههای منطقهگرایی
FA
جلال
دهقانی فیروزآبادی
jdehghani202@yahoo.com
منطقهگرایی بهعنوان تجلی و نمود همکاری بینالمللی پس از جنگ جهانی دوم در اروپا آغاز شد. ولی بهتدریج این فرایند در حوزههای جغرافیایی دیگر مانند آمریکای لاتین و آسیای جنوب شرقی گسترش یافت. منطقهگرایی نوین از چهار جهت کارگزاری، انگیزه کارگزاران، جهت و گستره همکاری و همگرایی با منطقهگرایی کهن متفاوت است. از آنجا که تعامل وثیق و رابطه تنگاتنگی بین نظریه و عمل، بهویژه در تجریه همگرایی اروپایی وجود دارد، هدف این مقاله واکاوی تحول و تغییر در نظریههای منطقهگرایی در واکنش به تحول در فرایند منطقهگرایی است. در این نوشتار توضیح داده خواهد شد که براساس تحولات چهارگانه در ماهیت و انگیزه کارگزاران و جهتگیری و قلمروی منطقه گرایی، نظریههای منطقهگرایی نیز دستخوش تغییر و تحول شدهاند. این تغییر و تحول به دو صورت دگرگونی و دگردیسی هریک از نظریهها و تحول نظریهپردازی در مطالعات منطقهای تجلی یافته است.
سازهانگاری,نظریه انتقادی و جهانگرایی,نهادگرایی نولیبرال,نوکارکردگرایی,نوواقعگرایی
https://jcep.ut.ac.ir/article_21155.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21155_cdb223543abe29fd1cdd42c87a8c331a.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
ژئوپلیتیک انرژی در منطقه دریای مازندران (2008-1991) و اهمیت جمهوری اسلامی ایران
FA
مهناز
گودرزی
jce.persian.journal@gmail.com
خلا ناشی از فروپاشی شوروی، وجود منابع سرشار انرژی و مسائل مربوط به آن، سبب جلب توجه کشورهای فرامنطقهای و سرازیر شدن شرکتهای عمده سرمایهگذری به این منطقه شد. بسیاری از تحولات این منطقه متأثر از عامل انرژی و مسائل مربوط به خطوط لوله نفت و گاز و سیاستهای مربوط به انتقال آن است. پویایی منطقه دریای مازندران بر بنیانهای ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک استوار شده و کشمکشهای رقابتآمیز قدرتهای بزرگ در منطقه دریای مازندران، جنبههای استراتژیک نقشآفرینیهای منطقهای را حساس کرده است. در این رابطه ویژگیهای جغرافیایی هر کشور، سیاستهای خاصی را برای آن کشور به وجود میآورد. نیاز کشورهای محاط منطقه دریای مازندران به بازارهای جهانی و صادرات و واردات، به ویژه صادرات نفت و گاز که اقتصاد کشورهای منطقه در دهههای اخیر بر آن استور است و نیاز به ثبات سیاسی که وابسته به ثبات اقتصادی است، نیرومندترین جریانی است که به الگوی درون منطقه شکل دهد.
انرژی,جمهوری اسلامی ایران,دریای مازندران,ژئوپلیتیک,نفت و گاز
https://jcep.ut.ac.ir/article_21156.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21156_7e8cb3841b26eb5333115e28a99b35b9.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
ایران، کانون چند زیرسیستم منطقهای
FA
احمد
نقیب زاده
anaghib2@ut.ac.ir
پس از فروپاشی نظام دوقطبی، این سؤال مطرح شد که چه نظم یا نظامی در انتظار ساختار روابط بینالملل است. بدیهی بود که ایالات متحده آمریکا تلاش گستردهای برای تثبیت یک جهان تکقطبی بهعمل آورد. اما اقبال تحقق چنین رؤیایی بسیار کم بود، زیرا این سیاست با مخالفت آشکار و پنهان تمام قدرتهای دیگر روبهرو میشد. الگوی همگرایی منطقهای اروپا که از پیش مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته بود، به پیدایش شکلهای منطقهای چندی کمک کرده بود که در دنیای آشفته و خطرناک پسادوقطبی بر قوت و استحکام خود افزودند و بدین ترتیب خطوط یک دنیای چندقطبی منطقهای در افق نمایان شد. امروز بیش از هر زمان دیگر مزیت و مناسبت همکاریهای منطقهای آشکار شده و اغلب کشورها بهدنبال آن هستند. حال این سؤال پیش میآید که ایران چه وضعیتی داشته و وضعیت مطلوب آن بهعنوان یک قدرت منطقهای چیست؟
ایران,روابط بینالملل,سیستم منطقهای,منطقهگرایی,همگرایی
https://jcep.ut.ac.ir/article_21157.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21157_8fb823bd61aacc5fbd5c8f14e36906ff.pdf
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
مطالعات اوراسیای مرکزی
2008-0867
2345-3117
3
1
2010
09
23
گزارش بزرگداشت روز اکو (سازمان همکاری اقتصادی)
FA
فرشته
مشهدی رفیع
f.m.rafi@gmail.com
اکو یکی از موسساتی است که به منظور کمک به شناسایی و حل مشکلات و معضلاتی که متوجه منطقه است، تاسیس شده است. به مناسبت بزرگداشت «روز اکو» سازمان همکاری های اقتصادی یکشنبه 8 آذر ماه 1388 نشستی با حضور آقای یحیی معروفی (دبیرکل اکو) و آقای طاهریان(معاون دبیر کل اکو) و خانم دکتر الهه کولایی، مدیر برنامه اوراسیای مرکزی ،آقایان دکتر ابراهیم متقی و داوود آقایی استادان دانشگاه تهران، در سالن مرکز مطالعات بینالمللی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. در این نشست به اهمیت همکاری میان ملتها به ویژه کشورهایی که همسایه هستند و فرهنگ، دین و مذهب مشترک دارند و عوامل موفقیت و عدم موفقیت در این سازمان پرداخته شد.
اکو,ایران,پاکستان,ترکیه,سازمان همکاری اقتصادی
https://jcep.ut.ac.ir/article_21158.html
https://jcep.ut.ac.ir/article_21158_b3b295b17bee0bb7bfd4fb2829edc94d.pdf