TY - JOUR ID - 77871 TI - عامل‌های مؤثر بر شکل‌گیری صف‌آرایی روسیه و عراق (2011 تا 2018) JO - مطالعات اوراسیای مرکزی JA - JCEP LA - fa SN - 2008-0867 AU - زمردی انباجی, زهرا AU - حاجی یوسفی, امیرمحمد AU - موسوی شفائی, سید مسعود AD - دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشگاه تربیت مدرس AD - دانشیار روابط بین‌الملل، دانشگاه شهید بهشتی AD - دانشیار روابط بین‌الملل، دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 13 IS - 1 SP - 71 EP - 90 KW - خیزش عربی KW - داعش KW - روسیه KW - صف‌آرایی KW - عراق KW - نظم منطقه‌ای غرب آسیا DO - 10.22059/jcep.2019.285732.449852 N2 - روابط عراق و اتحاد شوروی از دهۀ 1970 گسترش یافت و عراق به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متحدان این ابرقدرت در خاورمیانه (غرب آسیا) محسوب می‌شد. فروپاشی نظام شوروی و پایان جنگ سرد، منجر به پایان اتحاد میان عراق دوران صدام حسین و روسیه نشد و این دو کشور در دهۀ 1990 با وجود فرازونشیب‌ها به همکاری ادامه دادند؛ اما حملۀ ایالات متحد آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم بعث در سال 2003 نقطۀ پایانی بر اتحاد روسیه و عراق بود. بدین‌ترتیب در سال‌های 2003 تا 2011 شاهد ایفای نقش‌ حداقلی روسیه در عراق پس از صدام بودیم. به‌نظر می‌رسد با شروع خیزش‌های عربی و سرایت ناآرامی‌ها به سوریه و سپس عراق و به دنبال آن اشغال بخش وسیعی از سرزمین عراق توسط داعش، صف‌آرایی جدیدی میان روسیه و عراق شکل گرفته است. بنابراین این پرسش مطرح می‌شود که چه تحول‌هایی بر شکل‌گیری صف‌آرایی میان روسیه و عراق بین سال‌‌های 2011 تا 2018 تأثیر گذشته است. فرضیۀ نوشتار این است که خیزش‌های عربی (2011) و به‌دنبال آن تحول‌های منطقۀ خاورمیانه، به‌ویژه بحران سوریه موجب شکل‌گیری تهدیدهای داخلی و خارجی علیه امنیت وجودی دولت مرکزی عراق شد؛ در برابر چنین تهدیدهایی ایالات متحد آمریکا (در دورۀ اوباما) به‌عنوان مهم‌ترین و قدرتمندترین متحد عراق، بی‌میل به همکاری و حمایت حداکثری از دولت عراق بود؛ بنابراین در شرایطی که ادراک رهبران روسیه نسبت به جایگاهشان در نظام بین‌الملل در مقایسه با دهۀ 1990 و 2000 تغییر یافته است، تحول‌های منطقۀ خاورمیانه و نظام بین‌الملل فرصتی مناسب را پیش‌روی روسیه نهاد تا بار دیگر در عراق نقش‌آفرینی کند. UR - https://jcep.ut.ac.ir/article_77871.html L1 - https://jcep.ut.ac.ir/article_77871_ecf66ed63cf72c953798ba7ff8d37f75.pdf ER -