1استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بینالملل، دانشگاه رازی
2دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه رازی
چکیده
در دوران پس از جنگ سرد دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در عرصة خارجی برای تقویت ائتلافهای بینالمللی با هدف تضعیف فشارهای ساختاری علیه خود بسیار تلاش کرده است. در این زمینه جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند تا برای تأمین بخشی از هدف‌های سیاسی خود، از تک‌قطبی‌شدن ساختار نظام بینالملل پس از جنگ سرد جلوگیری کند. در این میان اگر چه روابط ایران و روسیه در دو دهة گذشته فرازو‌نشیب بسیاری را تجربه کرده است؛ اما کشور روسیه به‌عنوان یک قدرت برتر در نظام بینالملل مورد توجه دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفت تا از راه گسترش مناسبات با این کانون قدرت بینالمللی، بخشی از هدف‌های جمهوری اسلامی ایران در سطوح منطقهای و بینالمللی تأمین شود. درمقابل ایران نیز در سیاست خارجی روسیه یک متحد منطقهای مهم برای مقابله با نفوذ آمریکا در منطقة خاورمیانه است. صفبندی قدرت‌های منطقهای در بحران سوریه آزمون مناسبی برای سنجش ائتلاف ایران و روسیه در این عرصه است. با توجه به این مهم، پرسش اصلی این نوشتار این است: «با ورود روسیه به بحران سوریه تا چه میزان امکان ائتلاف میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدراتیو روسیه وجود دارد؟» برای پاسخ به این پرسش این فرضیه طرح می‌شود: «باوجود پیش‌انگارهها و تفاوت در نگاه دو کشور، بحران سوریه بستر مناسبی را برای تحقق ائتلاف دو کشور فراهم کرده است». روش نوشتار توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است.
Iran-Russia Coalition in Light of the Syrian Crisis
نویسندگان [English]
Seyed Shamseddin Sadeghi1؛ Samira Moradi2
1Assistant Professor of Political Science, Razi University
2M.A. in Political Science, Razi University
چکیده [English]
After the Cold war ended, one of the approaches discussed in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran is looking to the East. The Islamic Republic of Iran has devoured to supply part of its political purposes using this new approach, to avoid the uni-polarization of International System’s Structure after the Cold war. Although over the past two decades, the dynamics of Russian-Iranian relations have seemed unstable and, to a certain extent, unpredictable for other players in the international arena; Iran’s diplomatic system attracted its special attention to Russia, while this country is identified as a new hegemonic power in the International System with its power matrix on the rise and it is going to be more powerful in different economic, political influence and material dimensions. Iran has tried via progressive contribution with this international center power to supply part of its national goals in regional and international levels. Reciprocally, Iran is of particular importance to Russia as a regional partner, especially in countering U.S. penetration into the Middle East. One of the most important factors currently influencing the dynamic of Russian–Iranian relations is the Syrian Crisis with the United States, the European Union and the other regional power countries at its opposite end. The Method utilized in this research is descriptive analytical and the Structural Realism model theory was used in data analysis.
1. اصولی، قاسم و رؤیا رسولی (1392)، «روابط ایران و روسیه: فرصتها و چالشها و سازوکارهای بسط روابط»، سیاست خارجی، سال 27، شمارۀ 1، صص 89-71.
2. امیدی، علی (1390)، «چالشهای ساختاری روابط راهبردی ایران و روسیه: سلطهستیزی ایرانی و عملگرایی روسی»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 4، شمارۀ 8، صص 64-43.
3. باقری دولت‌آبادی، علی و محسن شفیعی (1393)، از هاشمی تا روحانی (بررسی سیاست خارجی ایران در پرتو نظریۀ سازهانگاری)، تهران: انتشارات تیسا.
6. تضمینی، غنچه (1391)، «روابط ایران و روسیه: چالشها و فرصتها»، مرکز بینالمللی مطالعات صلح، http://peace-ipsc.org/fa/author/admin/، (تاریخ دسترسی: 22/2/1394).
7. جعفری، علی‌اکبر و رؤیا میرجلالی (1389)، «مؤلفههای سیاست خارجی روسیه در همکاریهای هستهای با ایران»، علوم سیاسی، سال 13، شمارۀ 51، صص 181-155.
8. صفری، مهدی (1384)، ساختار و تحولات سیاسی در فدراسیون روسیه و روابط با جمهوری اسلامی ایران، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امورخارجه.
9. غلامی، طهمورث (1391)، «جایگاه ایران در سیاست خارجی روسیه»، مرکز بینالمللی مطالعات صلح، http://peace-ipsc.org/fa/author/admin، (تاریخ دسترسی:8/4/1392)
کرمی، جهانگیر (1384)، تحولات سیاست خارجی روسیه: هویت دولت و مسئلۀ غرب، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه.
کرمی، جهانگیر (1388)، روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه (عصر نوین همکاریها)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امورخارجه.
کولایی، الهه (1385)، سیاست و حکومت در فدراسیون روسیه، تهران: انتشارات وزارت امورخارجه.
متقی، ابراهیم، زهره پوستینچی، سعید مجردی و امیر حیات مقدم (1393)، «عملگرایی راهبردی در روابط جمهوری اسلامی ایران و روسیه»، راهبرد دفاعی، سال 12، شمارۀ 46، صص 147-117.
نوری، علیرضا (1389)، سیاست خارجی روسیه در دورۀ پوتین؛ اصول و روندها، تهران: مرکز مطالعات راهبردی دانشگاه جامع امام حسین (ع).
ب) انگلیسی
1.Allison, Roy (2013), “Russia and Syria: Explaining Alignment with a Regime in Crisis”, International Affairs, No. 89, p. 4, Available at: http://www.chathamhouse.org/sites/default/files/public/International%20 Affairs/ 2013/89_4/89_4_01_Allison.pdf, (Accessed on: 10/04/2013).
2.Aras, Bulent and Fatih Ozbay (2008), “The Limits of the Russian-Iranian Strategic Alliance: Its History and Geopolitics, and the Nuclear Issue”, Korean Journal of Defense Analysis, Vol. 20. No. 1, pp. 45-60.
3.Belobrov, Y. Y. and Others (2014), “Modern Russian–Iranian Relations: Challenges and Opportunities”, Russian International Affairs Council (RIAC), pp. 21-27, Available at: http://russiancouncil.ru/common/upload/WP14Russia-Iran-En.pdf, (Accessed on: 15/5/2015).
4.Committeri, Camilla (2012), “When Domestic Factors Prevail upon Foreign Ambitions: Russia’s Strategic Game in Syria”, International Affairs Institute (Instituto Affairs Internazionali),Working Papers 12, 26 October, Available at: http://www.iai.it/sites/default/files/iaiwp1226.pdf, (Accessed on: 5/11/2012).
5.Hansen, Birthe (2000), Unipolarity and the Middle East, Richmond: Curzon Press.
6.Katz, Mark N. (2002), “Russian-Iranian Relations in the Putin Era”, Demokratizatsiya, Vol. 10, No. 1, pp. 69-81.
7.Mearsheimer, John (1994-1995), “The False Promise of International Institutions”, International Security, Vol. 19, No. 3, pp. 5-49.
8.Mohseni, Payam and Others (2015), “Disrupting the Chessboard Perspectives on the Russian Intervention in Syria”,Harvard Kennedy School: Belfer Center for Science and International Affairs, Available at: http://belfercenter.ksg.harvard.edu, (Accessed on: 6/9/2016).
9.Naumkin, Vitali (1998), “The Russian-Iranian Relations: Present Status and Prospects for the Future”, Journal of International Affairs, Vol. 3, No. 1, pp. 1-9.
Omelicheva, Mariya Y. (2012), “Russia’s Foreign Policy Toward Iran: a Critical Geopolitics Perspective”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, pp. 1-24, Available at: http://kuscholarworks.ku.edu/dspace/, (Accessed on: 2/4/2014).
Vatanka, Alex (2002), “Russia’s Relations with Iran Approach a Reckoning Point”, Available at: http://www.eurasianet.org, (Accessed on: 20/6/2015).
Waltz, Kenneth N. (1979), Theory of International Politic, Reading, Mass.: Adison- Wesley Press.
Waltz, Kenneth N. (2000), “Structural Realism after the Cold War”, International Security, Vol. 25, No. 1, pp. 5–41.
ابتدای صفحه