چکیده
دگرگونی‌های ساختاری در روابط بین‌الملل پس از پایان جنگ سرد، جهان را وارد مرحله انتقالی با ویژگی‌های تازه کرده است. این تحول باعث شده تا همکاری‌های منطقه‌ای در نقاط گوناگون جهان اهمیت بیشتری پیدا کند. به‌گونه‌ای که، موفقیت در ایفای نقش موثر و سازنده در مناطق پیرامونی هر کشور را می‌توان مقدمه ورود موفقیت‌آمیز آن کشور در عرصه جهانی به‌حساب آورد. در عین حال موفقیت در سیاست‌های منطقه‌ای نه‌تنها تابعی از تدبیر هر یک از کشورهای منطقه، بلکه مستلزم مشارکت کلیه کشورهای منطقه در فرایند منطقه‌گرایی است. منطقه‌گرایی نیز در بستر یک سامانه منطقه‌ای امکان‌پذیر می‌گردد. با عنایت به اینکه سازمان همکاری اقتصادی (اکو) مهم‌ترین و فراگیرترین سازمان منطقه‌ای است که ایران در آن عضو است، در این مقاله درصدد هستیم تا با به دست دادن معیارهایی نظری، امکان شکل‌گیری سامانه منطقه‌ای در چارچوب اکو را مورد سنجش قرار دهیم. به این منظور متغیرهای موثر در شکل‌گیری سامانه منطقه‌ای- جغرافیایی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی- فرهنگی به تفکیک در مورد اکو مورد بررسی تطبیقی قرار می‌گیرد.
)