2کارشناس ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده
برآمدن ناگهانی جمهوری‌های خودمختار در آذربایجان و کردستان ایران در پایان جنگ جهانی دوم یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی ایران معاصر بوده است. این نوشتار ریشه‌های شکل‌گیری و اصلاحات مورد نظر فرقة دموکرات آذربایجان را بررسی می‌کند. دربارة اصلاحات فرقه، دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. درحالی که طرفداران فرقه آن را اقدامی مستقل و مثبت در نظر می‌گیرند، مخالفان بر فرمایشی‌بودن آن تأکید دارند. هدف این نوشتار، بررسی ماهیت این اصلاحات و آشکارکردن مستقل یا وابسته‌بودن آن‌ها است. گرچه دربارة نقش اتحاد شوروی در روی‌کارآمدن فرقة دموکرات، مطالعاتی صورت گرفته است؛ اما به جایگاه اصلاحات مورد ادعای فرقه در سیاست‌های اتحاد شوروی و ارتباط آن با برنامه‌های این کشور اشاره‌ای نشده است. تمرکز اصلی این نوشتار بر ارتباط میان اصلاحات و برنامه‌های اتحاد شوروی با توجه به اسناد انتشاریافته پس از فروپاشی اتحاد شوروی، به‌ویژه فرمان‌های سه‌گانة استالین در سال 1324 است. تطابق برنامة اصلاحات فرقه و اسناد تازه منتشر شده، نشان می‌دهد که اصلاحات مورد نظر، بخشی از راهبرد اتحاد شوروی برای مشروعیت‌بخشی به اقدام‌های فرقه و تقویت حضور خود در ایران بوده است.
Firghe Democrat Azerbaijan Reforms and the Post-Soviet Releases Documents
نویسندگان [English]
Hamid Ahmadi1؛ Roya Yousefi2
1Professor of Political Science, University of Tehran
2M.A. in international Relations, Islamic Azad University
چکیده [English]
This article tends to analyze the roots of Democratic Party of Azerbaijan (Firghe Democrat-e Azerbaijan) and the reforms it meant to implement during its single year of life in Iran from the mid 1945 to the mid 1946. The main aim of the article is to search the nature of its reforms and to see whether they were independent or whether the Soviet Union dictated actions. While many studies have been done on the rise and the fall of FIRGHE Democrat, but its reforms and their relations to the Soviet Union’s policies have not been the subject of an independent work. The paper concentrates on the post-Soviet era released official documents, particularly the Stalin’s formal commands issued in 1946. A comparison between the content of the commands and Firghe’s reforms, leads us to the conclusion that the reforms were part of the Soviet Union’s strategy to legitimize the Firghe’s policies and reinforce the Soviet’s presence in Iran in the years after the Second World War.
کلیدواژه‌ها [English]
Central Government, Firghe Democrat, Red Army, Reforms, Soviet Union, Stalin’s Commands
15. مجتهدی، عبدالله (1381)، بحران آذربایجان: خاطرات آیتالله میرزا عبدالله مجتهدی، به کوشش رسول جعفریان، تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.
16. ملازاده، حمید (1376)، رازهای سر به مهر (ناگفتههای وقایع آذربایجان)، تبریز: انتشارات پیمان.
17. نیکبخت، رحیم (1381)، جنبش دانشجویی تبریز (به روایت اسناد و خاطرات)، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی حوزۀ هنری سورۀ مهر.
ب) انگلیسی
Abrahamian, Ervand (1970), “Communism and Communalism in Iran: Tudeh and Firqah I Dimucrat,” International Journal of Middle East Studies, Vol. 1, No. 4, pp. 291-316.
Ahmadi, Hamid (2013), “Political Elites and the Question of Ethnicity and Democracy in Iran: A Critical View”, Iran and the Caucasus, Vol. 5, No. 17, pp. 77-102.
Asgharzadeh, Alireza (2007), Iran and the Challenge of Diversity: Islamic Fundamentalism, Aryanist Racism, and Democratic Struggles, Palgrave Macmillan.
Atabaki, Touraj (1993), Azerbaijan: Ethnicity and Democracy in Iran after the Second World War, New York: St Martin press.
Nissman, David B. (1987), The Soviet Union and Iranian Azerbaijan: the Use of Nationalism for Political Penetration, Boulder: Westview.
Ostermann, Christian F. (2001), “New Evidence on the Iran Crisis 1945-46: From the Baku Archives”, The Cold War International History Project, Bulletin No. 12/13, pp. 309-314.
ابتدای صفحه