بحران اوکراین و آیین نظامی روسیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مطالعات منطقه‌ای، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران

چکیده

اوکراین به­دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود به­عنوان محل تلاقی شرق و غرب، ظرفیت­های صنعتی و پیشینة تاریخی در منطقۀ اوراسیا اهمیت زیادی دارد. همین ویژگی­های منحصر به فرد و همچنین بافت قومیتی دو پارة آن، این کشور را به محلی برای برخورد و رقابت­های شرق و غرب تبدیل کرده است. اولین برخورد جدی روسیه و غرب در این کشور در جریان انقلاب نارنجی و در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 2004 رخ داد. اگر در سال 2004 رقابت در حوزة سیاسی سبب رویایی روسیه و غرب در اوکراین شد، 10 سال بعد و این بار به­دلیل یک عامل اقتصادی، دو طرف در برابر یکدیگر قرار گرفتند. این تقابل، شدت و عمق بیشتری داشت و منجر به جدایی بخشی از خاک اوکراین شد. هدف این نوشتار که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، بررسی این بحران و تأثیر آن بر رهنامة نظامی روسیه است. این نوشتار درپی پاسخ به این پرسش است که چه شاخص‌ها و عواملی در بحران اوکراین بر رهنامة نظامی روسیه تأثیر داشته است. برای پاسخ به این پرسش این فرضیه بررسی شده است که تلاش غرب برای نفوذ در اوکراین در قالب‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی – نظامی و ادغام این کشور در ساختارهای غربی سبب افزایش احساس تهدید و ناامنی در روسیه و به‌کارگیری رویکرد تهاجمی در رهنامة نظامی آن کشور شده است؛ اما از سویی این رویکرد خصمانه نسبت به غرب کنترل شده است و به رویارویی همه‌جانبه مانند دوران جنگ سرد منجر نخواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ukraine Crisis and the Russian Military Doctrine

نویسندگان [English]

  • Elaheh Koolaee 1
  • Mohammad Sedaghat 2
1 Professor of Regional Studies, University of Tehran
2 M.A. in Regional Studies, University of Tehran
چکیده [English]

Ukraine, due to its geopolitical position as a leading meeting place of the East and the West, industrial capacities and historical background, is of great importance in Eurasia. The same unique features as well as its ethnic texture has turned the two parts the country into a place for encounters and East-West rivalry. The first serious clash of Russia and the West in this country was during the Orange Revolution in 2004 when the country’s presidential election took place. If in 2004, politics was a cause for competition between Russia and in Ukraine, 10 years later and this time because of an economic agent the two sides again stood in front of one another. The contrast was far more intense and deep and it led to the separation of a part of the territory of Ukraine.  The purpose of this article, using the analytical method, is to investigate the crisis and its impact on the Russian Military Doctrine. The main question of this study is: What Criteria and Factors in the Ukrainian crisis had an Impact on the Russian military doctrine?  To answer this question, we examined the hypothesis that the quest of the West for influence in Ukraine in the political economic and military-security and integration of the country into Western structures increased a sense of threat and instability in Russia and the approach has been aggressive in its military doctrine, but on the other hand, it is a controlled hostile approach to the West and it will not lead to a full confrontation like during the Cold War.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis
  • Military Doctrine
  • Russia
  • Ukraine
  • West

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. کرمی، جهانگیر (1383)، «دکترین هسته­ای روسیه: تحول در آستانه به­کارگیری»، سیاست دفاعی،سال 13، شمارۀ 49، صص 69-49.
    2. کرمی، جهانگیر (1393)، «رهنامۀ نظامی جدید روسیه و انتقام هسته­ای از ناتو»، ایراس، 14 دی، http://www.iras.ir/fa/doc/note/567/، (تاریخ دسترسی: 20/6/1395).
    3. کولایی، الهه (1384)، افسانۀ انقلاب­های رنگی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.
    4. کولایی، الهه (1392الف)، «تحولات اوکراین تازه آغاز شده است»، آرمان امروز، 11 اسفند، ص 6.
    5. کولایی، الهه (1392ب)، «روسیه، کریمه را خواهد بلعید»، انتخاب، 24 اسفند، http://www.entekhab.ir/fa/news/152206/، (تاریخ دسترسی: 19/5/1395).
    6. کولایی، الهه (1393)، «ریشه­های بحران اوکراین در میزگرد تحلیلی با صاحبنظران»، روزنامۀ اطلاعات، 6 مهر، ص 2.
    7. کولایی، الهه؛ دلفروز محمد تقی و رسول افضلی (1389)، بررسی زمینه­های نظری و تاریخی همگرایی و واگرایی در فدراسیون روسیه، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.
    8. کولایی، الهه و سارا روا (1394)، «عوامل دگرگونی آیین نظامی فدراسیون روسیه»، سیاست خارجی، سال 29، شمارۀ 3، صص 159-133.
    9. مشیرزاده، حمیرا (1389)، تحول در نظریه­های روابط بین­الملل، تهران: انتشارات سمت.

    10. ولی­زاده، اکبر؛ شیرازی موگویی سیمین و حمیدرضا عزیزی (1394)، «تأثیر بحران سال 2014 اوکراین بر روابط روسیه و ایالات متحده»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دورۀ 8، شمارۀ 1، صص 171-149.

    ب) انگلیسی

    1. Alexandrova, Olga (2015), “The European Union and Ukraine: Interests and Strategies”, Available at: http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on 14/8/2015).
    2. Clement, Hermann (2015), “Economic Aspects of Ukrainian-Russian Relations”, Available at: http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on: 14/8/2015).
    3. Connolly, Richard (2015), “Western Economic Sanctions and Russia’s Place in the Global Economy”, Available at: http://www.e-ir.info/wp-content/uploads/2015/03/Ukraine-and-Russia-E-IR.pdf, (Accessed on: 4/2/2016).
    4. De Haas, Marcel (2011), “Russia’s Military Doctrine Development (2000-10)”, Available at: https://www.clingendael.nl/sites/default/files/20110300_haas_doctrine.pdf, (Accessed on: 4/9/2016).
    5. Isachenkov, Vladimir (2014), “New Russian Military Doctrine Says NATO Top Threat”, The Washington Times, 26 December, Available at: http://www.washingtontimes.com/news/2014/dec/26/new-russian-military-doctrine-says-nato-top-threat/, (Accessed on: 4/9/2016).
    6. Kempe, Iris (2015),“The European Union and Ukraine: Interests and Strategies”, Available at: http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on: 14/8/2015).
    7. Klympush, Ivana (2015), “Ukraine and Russia: Strategic Partnership vs. Mutual Dependence”, Available at: http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on: 14/8/2015).
    8. Kuzo, Taras (2015), “Slavophil’s Versus Westernizers: Foreign Policy Orientations in Ukraine”, Available at: http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on: 14/8/2015).
    9. Moshes, Akadiy (2015), “Ukraine and Russia: A Chronic Crisis”, http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on: 14/8/2015).
    10. Potekhin, Aleksandr (2015), “The NATO-Ukraine Partnership: Problems, Achievements and Perspectives”, Available at: http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/Studien_zu_ZS-2.pdf, (Accessed on: 14/8/2015).
    11. Ratti, Luca (2015), “After Maidan: Re-Starting NATO-Russia Relations”, Available at: http://www.ispionline.it/sites/default/files/pubblicazioni/beyondukraine.euandrussiainsearchofanewrelation.pdf, (Accessed on: 20/8/2015).
    12. Rutland, Peter (2015), “An Unnecessary War: The Geopolitical Roots of the Ukraine Crisis”, Available at: http://www.e-ir.info/wp-content/uploads/2015/03/Ukraine-and-Russia-E-IR.pdf, (Accessed on: 2/9/2015).
    13. Sokov, Nikolai (2000), “Russia’s 2000 Military Doctrine”, Available at: http://www.nti.org/analysis/articles/russias-2000-military-doctrine/, (Accessed on: 1/9/2016).
    14. Sokov, Nikolai (2010), “The New 2010 Russian Military Doctrine: The Nuclear Angle”, Available at: http://www.nonproliferation.org/new-2010-russian-military-doctrine/, (Accessed on: 2/9/2016).
    15. “The Military Doctrine of the Russian Federation” (2015), Theatrum-Belli, Available at: http://www.theatrum-belli.com/the-military-doctrine-of-the-russian-federation/, (Accessed on: 3/9/2016).
    16. Trenin, Dmitri (2014), “The Ukraine Crisis and The Resumption of Great-Power Rivalry”, Available at: http://carnegieendowment.org/files/ukraine_great_power_rivalry2014.pdf, (Accessed on: 4/8/2015).
    17. Walker, Edward W. (2015), “Between East and West: NATO Enlargement and the Geopolitics of the Ukraine Crisis”, Available at: http://www.e-ir.info/wp-content/uploads/2015/03/Ukraine-and-Russia-E-IR.pdf, (Accessed on: 2/9/2015).
مطالعات اوراسیای مرکزی
دوره 10، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1396
صفحه 205-220

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار