سیاست امنیت انرژی ترکیه و نقش آن در انتقال انرژی به اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علامۀ طباطبایی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

ترکیه به‌دلیل قرارگرفتن در میان منابع غنی انرژی و اتحادیۀ اروپا به‌عنوان یکی از بازارهای پرمصرف انرژی جهان، می‌تواند هم نیازهای داخلی خود را به‌راحتی تأمین کند و هم نقش پل طبیعی انرژی اروپا را بازی کند. اروپا همواره درپی‌یافتن راه‌های جایگزین برای انتقال انرژی به‌جای روسیه بوده است و تاکنون برای این جایگزینی، ترکیه را مناسب‌ترین مسیر یافته است. ترکیه از کشورهای فقیر در عرصۀ انرژی  نفت و گاز است؛ اما رهبران این کشور تلاش می‌کنند تا با استفاده از موقعیت مناسب جغرافیایی و ایفای نقش پل انتقال انرژی، خود را بازیگری مهم در عرصۀ انرژی منطقه و پشتوانۀ امنیت انرژی اروپا مطرح کنند. در  این نوشتار نشان داده می‌شود که به‌علت ذخایر عظیم انرژی در سرزمین‌های همسایۀ ترکیه، نیازمندی‌های اتحادیۀ اروپا و خواست این اتحادیه برای یافتن راه‌های جایگزین خطوط لولۀ انتقال انرژی از روسیه به این اتحادیه، ترکیه توانسته است برای تحقق سیاست انرژی خود در سطح میان قاره‌ای گام‌هایی جدی بردارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Turkey energy security policy and its role on energy transportation to Europe

نویسندگان [English]

  • Mandana Tishehyar 1
  • Milad Gorji 2
1 PhD in International Studies, Jawaharlal Nehru University and Assistant Profeesor, Allameh Tabataba’i University, Iran
2 MA in International Relations, Allameh Tabataba’i University, Iran
چکیده [English]

Turkey as a country located between the main energy resources and the European Union can play the role of a natural bridge in energy transportation. The EU countries have always tried to find some alternative routes for Russian energy pipelines and Turkey could be one of the best options. Although Turkey is poor in oil and natural gas resources, however, this country can play a strategic role in the field of international energy transportation. The main purpose of this paper is to analyze Turkey energy policy between the neighboring countries in West and Central Asia and Caucasus in one hand and the European countries on the other hand. The Authors believe that this country can play an intra-continental role in the field of energy transportation in future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • energy transportation
  • EU
  • natural gas
  • Oil
  • Turkey
  1. الف) فارسی

    1. «جایگاه نفت و گاز دریای خزر در استراتژی قفقازی اتحادیۀ اروپا» (1392)، http://www.islamtimes.org/vdcfc1d0cw6deja.igiw.html، (تاریخ دسترسی: 2/4/1393).
    2. جنوبی، پیمان (1392)، «تحریم­های نفتی ایران به ترکیه زیان وارد کرده است»، http://www.bultannews.com/fa/news، (تاریخ دسترسی: 10/2/1393).
    3. 3.    ﺣﺴﻨﺘﺎﺵ، ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ (1385)، «تقاضای گاز اروپا، نقش ترکیه و فرصت‌های ایران»، ﺍﻃﻼﻋﺎﺕﺳﯿﺎﺳﯽ- ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ، ﺷﻤﺎﺭۀ 223 و 224، صص. 221-206.
    4. خاتین اوغلو، دالغا (2013)، «قیمت گاز وارداتی و صادراتی ایران چقدر است؟»، http://m.trend.az/fa/regions/iran/2154143.html، (تاریخ دسترسی: 1/4/1393).
    5. «خط لوله ناباکو، آلترناتیو اروپا برای کاهش وابستگی به روسیه» (1388)، http://dari.irib.ir/political/item/13614، (تاریخ دسترسی: 29/3/1393).
    6. 6.    رابرتس، جان (1383)، دروازۀ ترکیه: ترانزیت انرژی و مسائل امنیتی، ترجمۀ: عباس کاردان، تهران: ابرار معاصر.
    7. ﺭﺟﺒﯽ ﻗﺮﻩﻗﺸﻼﻗﯽ، ﺟﻌﻔﺮ و غلامعلی ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ (1390)، «ترکیه و ایفای نقش چهار راه انرژی»، فصلنامۀ مطالعات منطقۀ اسراییل­شناسی آمریکاشناسی، سال دوازدهم، شمارۀ 3، صص. 142-119.
    8. 8.    سوواکول، بنجامین (1391)، کتاب مرجع امنیت انرژی، ترجمۀ: علیرضا طیب، تهران: ابرار معاصر.
    9. «شورشیان مانع عملیات تعمیر خط لولۀ صادرات نفت کرکوک-جیحان شدند» (1393)، http://khabarkhoon.com/Post/، (تاریخ دسترسی: 5/4/1393).

    10. «صادرات گاز روسیه به ترکیه کاهش می‌یابد» (1393)، http://isna.ir/fa/news/92122516377/، (تاریخ دسترسی: 1/4/1393).

    11. کاملی، علیرضا (1386)، «عرضه و تقاضای نفت خام در بازار مدیترانه»، بررسی­های اقتصادی انرژی، سال سوم، شمارۀ 11، صص. 73-50.

    12. فروهر، سیمین (1393)، «تخریب وزارت نفت به هر قیمت»، http://naftna.net/ir/news، (تاریخ دسترسی: 1/4/1393).

    13. «فروش 7.6 میلیارد دلاری نفت و گاز ایران به ترکیه در سال 2013» (1392)، http://www.shananews.com/newstext.php/، (تاریخ دسترسی: 2/4/1393).

    14. ملکی، عباس (1392)، «سمت و سوی نفت ایران پس از توافق ژنو»، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، http://www.entekhab.ir/fa/news/152734، (تاریخ دسترسی: 15/5/1393).

    15. «موافقت مشروط ایران با کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه»، http://www.melateiran.com، (تاریخ دسترسی: 15/5/1393).

    16. «همکاری‌های تهران و آنکارا در زمینۀ انرژی گسترش می­یابد» (1393)، /http://www.shana.ir/fa/newsagency/218790، (تاریخ دسترسی: 31/3/1393)

    ب) انگلیسی

    1. Aktaş, Cengiz and Veysel Yılmaz (2008), “Causal Relationship Between Oil Consumption And Economic Growth in Turkey”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol. 15, No. 1, pp. 45-55.
    2. Aras, Bülent and Emre İşeri (2009), “The Nabucco Natural Gas Pipeline: From Opera to Reality”, SETA POLICY BRIEF, No. 34, Available at: http://arsiv.setav.org/Ups/dosya/7756.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    3. Babali, Tuncay (2012), “The Role of Energy in Turkey’s Relations with Russia and Iran”, Center for Strategic and International Studies, Available at: https://csis-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files/files/attachments/120529_Babali_TurkeyEnergy.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    4. “Blue Stream” (2014), Gazprom, Available at: http://www.gazprom.com/about/production/projects/pipelines/blue-stream/), (Accessed on: 25/4/2014).
    5. BP Statistical Review of World Energy ” (June 2013), Available at: www.bp.com, (Accessed on: 25/4/2014).
    6. “Country File Turkey” (2012), Market Observatory for Energy,Available at: www.ec.europa.eu, (Accessed on: 6/5/2014).
    7. “Country Report Turkey ” (2013), Turkish Cogeneration and Clean Energy Technologies Association. Available at: www.Turkoted.org, (Accessed on: 25/4/2014).
    8. Dereli, Zeynep (2013), “FPC briefing: Turkey’s Pivotal Role in Energy Supply”, The Foreign Policy Center, Available at: http://fpc.org.uk/fsblob/1533.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    9. Devel, Abdulkadir (2008), “Security of Gas Supply: The Role of Turkey, EU, and Russia”, Globalization energy and Environment School of Economics, Available at: http://akson.sgh.waw.pl/~trusek/gee/papers/paper-Develi.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    10. “Energy Profile of Turkey”(2013), Longdon D. Clough Energy, Available at: http://www.eoearth.org/view/article/ 51cbedb77896bb431f693648/, (Accessed on: 20/4/2014).
    11. Erdogdu, Erkan (2014), “Turkey’s Energy Strategy and its Role in the EU’s Southern Gas Corridor”, Institute of International Affairs, Available at: https://www.ciaonet.org/attachments/24775/uploads), (Accessed on: 28/7/2016).
    12. “Natural gas export from Iran” (2012), U.S Energy Information Administration, Available at: http://www.eia.gov/analysis requests/ngexports_iran/, (Accessed on: 20/4/2014).

     

    1. Ozen, Erdinc (2012), “Turkey’s Natural Gas Market Expectations and Developments 2012”, Deloitte, Available at: http://www.deloitte, (Accessed on: 10/7/2015).
    2. Ratner, Michael and others (2013), “Europe’s Energy Security: Options and Challenges to Natural Gas Supply Diversification”, Congressional Research Service, Available at: https://www.fas.org/sgp/crs/row/R42405.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    3. Recent Trends in Oil Supply from Iran” (2012), Available at: eneken.ieej.or.jp/data/4363, (Accessed on: 25/4/2014).
    4. Russia’s Energy Plans for Turkey” (2014), European dialogue,  Available at: http://www.eurodialogue.eu/Russia-Energy-Plans-for-Turkey, (Accessed on: 5/5/2014).
    5. Rzayeva, Gulmira (2014), “Natural Gas in the Turkish Domestic Energy Market: Policies and Challenges”, The Oxford Institute for Energy Studies, Available at:  https://www.oxfordenergy.org/wpcms/wp-content/uploads/2014/02/NG-82.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    6. Selahattin, ÇİMEN (2009), “Energy and Energy Security: Turkey’s Role”, Ministry of Energy and Natural Resources, Available at: http://large.stanford.edu/courses/2010/ph240/lyons1/docs/A2-Cimen-Selahattin-MinistryOfEnergy.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    7. Starr, Frederick and Svante E. Cornell (2005), “The Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline: Oil Window to the West”, Central Asia-Caucasus Institute of Silk Road Studies Program, Sweden: Silk Road Studies Program, Available at: http://www.silkroadstudies.org/resources/pdf/Monographs/2005_01_MONO_Starr-Cornell_BTC-Pipeline.pdf, (Accessed on: 28/7/2016).
    8.  “The Energy Sector: a Quick Tour for the Investor” (2013), Deloitte, Investment support and promotion agency of Turkey, Available at: www.invest.gov.tr, (Accessed on: 25/4/2014).
    9.      “Turkey Energy Delta Institute” (2014), Energy data, Available at: http://www.gazprom.com/about/production/projects/pipelines/blue-stream/, (Accessed on: 10/5/2014).
    10. Turkey Energy Efficiency Report” (2013), Available at: www05.abb.com/global/scot, (Accessed on: 5/5/ 2014).
    11. Turkey’s Energy Strategy” (Retrieved on Feb. 2015), Available at: http://www.mfa.gov.tr/turkeys-energy-strategy.en.mfa, (Accessed on: 5/7/2014).