تقابل سازه‌انگارانۀ آمریکا و روسیه در اوکراین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه رازی

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد علوم سیاسی

چکیده

رقابت‌های پنهان و آشکار آمریکا و روسیه در سال‌های پس از جنگ سرد همچنان تداوم یافته است. کشورهای جداشده از اتحاد شوروی از کانون­های رقابت راهبردی دو کشور در قبال یکدیگر هستند. از یک­سو آمریکا افزایش نفوذ و سیطره بر این جمهوری­ها را در چارچوب هدف‌های کلان خود مبنی بر ورود به حیات‌خلوت روسیه از راه گسترش ناتو به منطقه و کاهش نفوذ روسیه در منطقه می‌داند؛ اما از دیگر­سو این راهبرد آمریکا منافع سیاسی و اقتصادی روسیه را در منطقه مورد تهدید قرار داده است. همین مسئله سبب شده است تا روسیه تلاش کند تا با ایجاد منطقۀ حائل، مانع گسترش حضور آمریکا در منطقه شود. اوکراین در میان این جمهوری‌ها بیش از هر کشور دیگری در مدار توجه و منافع آمریکا و روسیه قرار داشته است. تقابل دو قدرت یاد‌شده در اوکراین و چرایی آن، مسئلۀ‌ اصلی است که نوشتار پیش‌رو تلاش می‌کند تا در چارچوب سازه‌انگاری بدان بپردازد. در پاسخ به چرایی این موضوع، فرضیۀ این است که تقابل آمریکا و روسیه در اوکراین از یک­سو به‌دلیل موقعیت منحصر به فرد اوکراین به‌عنوان کشوری با ویژگی‌های بین‌المللی و از دیگر­سو، نتیجۀ تداوم رقابت دو قدرت در سطح بین‌المللی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Constructivist Confrontation of Russia and USA in Ukraine

نویسندگان [English]

  • Farhad Daneshnia 1
  • Mehri Marabi 2
1 Faculty Member, Political Science, Razi University; and Member of Iraq's Political-Economic Studies, Iran
2 M.A. in Political Science, Iran
چکیده [English]

The covert and clear rivalry of Russia and US after the cold war era has continued by now. The countries that have independent forms of Russia were one of the basic centers of rivalry between the two states. For US influence in the countries is in its great and long strategic interest that has tried to influence the NATO. But at the other hand, the manner of US is known as a threat for Russia and this country try to impede that. Ukraine in this context is a country with strategic - geostrategic and geo economic actor that is very vital for the two powers. It has been the causes of almost rivalry and conflict actions between them. In this research, we have examined the significance of Ukraine for the two great powers and conceptualize the roots of rivalry between them on Ukraine.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constructivism
  • Identity
  • international role
  • Russia
  • Ukraine
  • United States
  1. الف) فارسی

    1. ابوالحسن شیرازی، حبیب­اله (1386)، «از انقلاب نارنجی تا انقلاب آبی در اوکراین»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 10، شمارۀ 58، صص. 20-8.

    2. ابوالکازین، ژولدیزبیک و الکس دانیلویچ (1384)، «انقلاب­های رنگی: علل و انگیزه­های واقعی»، ترجمه سعید نقی­زاده، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 13، شمارۀ 51، صص. 206- 185.

    3. اکبری کریم‌آبادی، نورالدین (1391)، «تحلیل تحولات کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا از منظر سازه‌انگاری»، کتابماهعلوماجتماعی، دورۀ 1، شمارۀ 59، صص. 41- 32.

    4. امام­جمعه­­زاده، سید جواد و رئوف رحیمی (1388)، «جنگ سرد جدید از تئوری تا عمل»، سیاست، دورۀ 39، شمارۀ 3، صص. 94- 71.

    5. امیراحمدیان، بهرام (1384)، «تحولات اوکراین یا «انقلاب» نارنجی»،مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 4، شمارۀ 49، صص. 70-49.

    6. برزگر، کیهان (1389) «جوزف نای و قدرت هوشمند آمریکا»، پژوهش­نامه سیاست خارجی، شمارۀ 24، صص. 92-83.

    7. بلک ویل و برایت وایت و تاناکا (1377)، «منافع ملی روسیه»، مترجم علی رحمانی و لادن مختاری، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شمارۀ 23، صص. 64-47.

    8. پسندیده، سمیه (1390)، «نقش انرژی در سیاست خارجی روسیه»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 10، شمارۀ 74، صص. 108-89.

    9. پیشگاهی­فرد، زهرا و حجت مهکویی (1391)، «منطقه­گرایی در عصر جهانی شدن: مطالعۀ موردی سازمان منطقه­ای گوآم»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 5، شمارۀ 10، صص.40-21.

    10. ترنیکف ا.ا. و یو. ان گلوشنکو (1378)، «ابعاد سیاست آمریکا در مورد کشورهای مستقل مشترک­المنافع»، ترجمۀ پروین گودرزی، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 3، شمارۀ 25، صص. 92-57.

    11. تیشه­یار، مانـدانا (1388)، «بررسی سیاست­هـای نـاتو در منطقـة اوراسـیا براسـاس نظریـه برساخته­گرایی»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 2، شمارۀ 4، صص. 62-43.

    12. رمضان­زاده، عبداله و محمدصادق جوکار (1389)، «هویت از منظر سازه­انگاری متعارف و رادیکال» ، سیاست، دورۀ 40، شمارۀ 3، صص. 150-133.

    13. زرگر، افشین (1386)، «رقابت قدرت­های بزرگ در قفقاز و آثار آن بر امنیت منطقه­ای»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شمارۀ 58، صص. 188-123.

    14. شفیعی، نوذر و فاطمه رضایی (1391)، «نقد و ارزیابی نظریه سازه­انگاری»، پژوهش‌هایسیاسی، دورۀ 11، شمارۀ 4، صص. 85-63.

    15. شفیعی، نوذر و رویا نژاد زندیه (1392)، «هویت در سازه­انگاری و دیپلماسی عمومی؛ مطالعه موردی چین»،مطالعاتراهبردی، دورۀ 16، شمارۀ 59، صص. 182- 149.

    16. عسگرخانی، ابومحمد و جهانشیر منصوری مقدم (1389)، «همکاری و منازعه در روابط بین­الملل: نگاهی به نظریۀ سازه­انگاری «الکساندر ونت»، علومسیاسی، دورۀ 40، شمارۀ 3، صص. 208-189.

    17. عمادی، رضی (1390)، «جایگاه شرق در سیاست خارجی روسیه جدید»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 9، شمارۀ 74، صص. 168-143.

    18. قائدی، محمدرضا (1381)، «راهبرد روسیه در قبال گسترش ناتو به شرق»، راهبرد، دورۀ 6، شمارۀ 24، صص. 215-199.

    19. قوام، عبدالعلی (1384)، روابطبین­الملل،نظریه­هاورویکردها، تهران: انتشارات سمت.

    20. کرامر، دیوید جی (1389)، «ساماندهی مجدد به روابط آمریکا و روسیه»، مترجم سعید شکوهی، مطالعاتمنطقه­ای، دورۀ 10، شمارۀ 37، صص. 160-141.

    21. کریی واخیژا، و. ایی و یو. ان. گلوشنکو و د. گ. اوستافف (1388)، «روابط روسیه آمریکا: برخورد منافع و امکانات بالقوه همکاری»، ترجمۀ پروین گودرزی، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 12، شمارۀ 63، صص. 144-111.

    22. کرمی، جهانگیر (1382)، «هویت ملی و سیاست روسیه در خارج نزدیک»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 3، شمارۀ 44، صص. 62-35.

    23. کولایی، الهه و دیگران (1381)، بررسیزمینه­هاینظریوتاریخیهمگراییوواگراییدرفدراسیونروسیه، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

    24. کولایی، الهه و علی­رضا نوری (1386)، «تحول در سیاست خارجی روسیه در دوران پوتین»، حقوقوعلومسیاسی، دورۀ 7، شمارۀ 3، صص. 56-23.

    25. کیانی، داود (1386)، «سیاست نفوذ روسیه در اوکراین و واکنش اتحادیۀ اروپا»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 40، شمارۀ 57، صص. 104-71.

    26. مارش، دیوید و جری استوکر (1390)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمۀ امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.

    27. محمدی، علی­­رضا (1389)، «ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین»، گسترۀانرژی، سال 4، شمارۀ 45، صص. 42-29.

    28. مرادی، منوچهر (1375)، «روسیه و همگرایی نظامی در جامعۀ کشورهای مشترک­المنافع»، مطالعاتآسیایمرکزیو قفقاز، دورۀ 7، شمارۀ 16، صص. 116-89.

    29. مشیرزاده، حمیرا (1383)، تحولدرنظریه­هایروابطبین­الملل، تهران: انتشارات سمت.

    30. معینی علمداری، جهانگیر (1389)، «روش­شناسی سازه­انگاری در حوزۀ روابط بین­الملل»، تحقیقات سیاسی و بین­المللی، سال 2، شمارۀ 4، صص. 214-183.

    31. نای، جوزف اس (1382)، «مرزهای قدرت آمریکا»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 17، شمارۀ 9 و10، ص. 4.

    32. نصرت، نسرین دخت (1385)، «آمریکا و روسیه: دوستی یا ضدیت»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، سال 4، شمارۀ 74، صص. 242-225.

    33. نقدی­نژاد، حسن و امیرمحمد سوری (1387)، «رقابت روسیه و آمریکا در اوراسیا»، مطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، دورۀ 14، شمارۀ 62، صص. 171-155.

    34. نوری، علی­رضا (1389)، «چیستی اندیشۀ قدرت بزرگ در سیاست خارجی روسیه»، مطالعاتآسیایمرکزیو قفقاز، دورۀ 16، شمارۀ 71، صص. 162-133.

    35. واعظی، محمود (1384)، «الگوی رفتاری آمریکا و روسیه در فرآیند تغییرات سیاسی اوراسیا»، مطالعاتآسیایمرکزیو قفقاز، دورۀ 17، شمارۀ 49، صص. 122-99.

    36. وحیدی، موسی­الرضا (1380)، «گوام: چالش­ها و فرصت­های فراروی سیاست خارجی روسیه»، مطالعاتآسیایمرکزی وقفقاز، دورۀ 13، شمارۀ 33، صص. 108-91.

     

    ب) انگلیسی

    1. Gleason, Abbott (2010), “Eurasia: What is it? Is it?”, Journal of Eurasian Studies,Vol. 1, No. 1, pp. 26–32.
    2. Goldthau, Andreas and Tim Boersma (2014), “The 2014 Ukraine- Russia Crisis: Implications for Energy Markets and Scholarship”, Energy Research and Social Science,Vol. 3, No. 1, pp. 13-15.
    3. Hale, Henry E. (2010), “Eurasian Polities as Hybrid Regimes: The Case of Putin’s Russia”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 1, No. 1, pp. 33–41.
    4. Herd, Graeme P. (2007), “Russia’s Trans Policy: Means, Ends and Great Power Trajectories, from: Russia; Re-emerging Great Power by Roger E. Kanet, University of Miami, USA: Palgrave Macmillan.
    5. Kappeler, Andreas (2014), “Ukraine and Russia: Leagacies of the Imperial Past and Competing Memories”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 5, No. 2, pp. 107–115.
    6. Newnham, Randall E. (2011), “Oil, Carrots and Sticks: Russia’s Energy Resources as a Foreign Policy Tool”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 2, No. 2, pp. 134–143.
    7. Newnham, Randall E. (2013), “Pipeline Politics: Russian Energy Sanctions and the 2010 Ukrainian Elections”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 4, No. 2, pp. 115–122.
    8. Ramet, Sabrina p. and Christine Ingebritsen (2002), Coming in from the Cold War (Changes in U.S.-European Interactions since 1980), Lanham: Rowman and Littlefield Publishers.

    9.Sakwa, Richard (2013), “The Soviet Collapse: Contradictions and Neo-modernisation”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 3, No. 69, pp. 9-34.

    1. Smith, Steve (2001), “Reflectivist and Constructivist Approaches in International Theory”, in: Smith (ed), The Globalization of World Politics: an Introduction to International Relations, Oxford University Press, pp. 224-248.
    2. Spechler, Martin C. and Dina R. Spechler (2013), “Russia’s Lost Position in Central Eurasia”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 4, No. 1, pp. 1-7.
    3. Tsygankov, Andrei P. (2012), “The Heart Land no more: Russia’s Weakness and Eurasias Meltdown”, Journal of Eurasian Studies, Vol. 3, No. 1, pp. 1-9.
    4. Wendt, Alexander (1994), “Collective Identity Formation and the International State”, American Political Socience Review,Vol. 88, No. 2, pp. 384-396.
    5. Wendt, Alexander (2000), “On the Via Media: A Response to the Critics”, Review of International Studies, Vol. 26, No. 1, pp. 165-180.