راهبرد گسترش نفوذ در سیاست خارجی پوتین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روابط بین‌الملل، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده


پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه مدتی در سیاست خارجی دچار خلأ راهبردی شد و دوره‌ای از انفعال در نظام بین‌الملل را تجربه کرد. در این زمان، روندی از سیاستگذاری‌های بی‌ثبات، ناهمگن و غیرشفاف را در سیاست خارجی این کشور شاهد بودیم. در همین دوران آمریکا نفوذ خود را در حوزۀ پیرامونی روسیه گسترش داد؛ اما با تسلط پوتین بر دستگاه حاکمۀ روسیه، سیاست خارجی این کشور دچار تحول شد. پوتین راهبرد گسترش نفوذ را سرلوحۀ سیاست خارجی خود قرارداد و خواستار احیای قدرت تاریخی روسیه در عرصۀ جهانی شد. به‌نظر نگارندگان، از میان نظریه‌های روابط بین‌الملل، واقع‌گرایی نوکلاسیک به‌دلیل توجه هم‌زمان به متغیرهای سیستمی و سطح داخلی و تأثیر آن بر سیاست خارجی، چارچوب نظری مناسبی برای بررسی تحول راهبردی در سیاست خارجی روسیه است. هدف این نوشتار بررسی دلایل تغییر راهبردی در سیاست خارجی پوتین است. این نوشتار با روشی توصیفی- تحلیلی به این پرسش پاسخ می‌دهد که مهم‌ترین عوامل گسترش نفوذ در سیاست خارجی پوتین چیست؟ فرضیۀ اصلی این است که رشد اقتصادی به‌ویژه ناشی از فروش انرژی و انسجام داخلی روسیه، مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر ادراک رهبران روسیه از قدرت نسبی و ساختار نظام بین‌الملل به راهبرد گسترش نفوذ در سیاست خارجی پوتین منجر شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influence Expansion Strategy in Putin’s Foreign Policy

نویسندگان [English]

  • Masoud Mousavi Shafaee 1
  • Mohammad Taghi Bazgard 2
1 Assistant Professor, Department of International Relations, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 PhD Candidate in International Relations, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

After collapse of the Soviet Union, Russia is faced with strategic vaccum in its foreign policy for a time. Thus, we were witnessing a period of unstable, inactive and reactionary policy- making in Russian foreign policy while the US was expanding its influence on the Russian periphery. But in Putin's administration, the Russian foreign policy has evolved dramatically. Putin put the influence expansion strategy as top priority of his foreign policy to globally revive Russia's historical power. According to the authors, neoclassical realism due to focusing on both domestic and systemic variables, is a proper theoretical framework for understanding strategic evolution of Putin’s foreign policy. This research attempts to investigate the causes of strategic change in Putin's foreign policy through answering the following question: what are the important factors of the influence of expansion strategy and how they work? The main hypothesis of this study is that economic growth (mainly based on energy sector development) and Russia's internal cohesion are the major factors affecting the Russian leaders' perception of relative power which led to influence expansion strategy in Putin's foreign policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • influence
  • Putin
  • Realism
  • Russia

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. ابراهیمی، شهروز و مصطفی محمدی (1390)، «رقابت روسیه و آمریکا در قفقاز جنوبی (2010-1991)»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 4، شمارۀ 8، صص. 22-1.

    2. بهشتی­پور، حسن (1391)، «تجزیه و تحلیل دیدگاه پوتین دربارۀ سیاست خارجی روسیه»، خبرآنلاین، http://www.khabaronline.ir/detail/270160/weblog/beheshtipour، (تاریخ دسترسی : 23/10/1391).

    3. شفیعی، نوذر و زهرا محمودی (1386)، «رویکرد روسیه دوره پوتین در قبال گسترش ناتو به شرق»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شمارۀ 59، صص. 150-119.

    4. عسگرخانی، ابومحمد و علیرضا ثمودی پیله­رود و یاسر نورعلی­وند (1392)، «حوزه­های همکاری و اختلاف روسیه با ناتو پس از جنگ سرد»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 6، شمارۀ 12، صص.134-115.

    5. قوام، سید عبدالعلی (1387)، «فرهنگ استراتژیک روسیه»، ایراس، سال 3، شمارۀ 3، صص. 26-14.

    6. کولایی، الهه (1389)، بررسی زمینه­های نظری و تاریخی همگرایی و واگرایی در فدراسیون روسیه، تهران: انتشارات وزارت امورخارجه.

    7. کولایی، الهه، و علی­رضا نوری (1389)، «عمل‌گرایی پوتین و تغییر در رویکردهای سیاست خارجی روسیه»، سیاست، شمارۀ 2 (پیاپی 14)، صص. 229-209.

    8. کولایی، الهه و آزاده الله مرادی (1390)، «سیاست انرژی در آسیای مرکزی»، مطالعات راهبردی، سال 20، شمارۀ 61، صص. 56-31.

    9. کولایی، الهه (1392)، سیاست و حکومت در فدراسیون روسیه، تهران: انتشارات وزارت خارجه.

    10. کیانی، داوود (1385)، «ساختار تصمیم­گیری در سیاست خارجی روسیه»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شمارۀ 54، صص. 166-143.

    11. مصلی­نژاد، عباس (1392)، «موازنه راهبردی و سیاستگذاری روسیه در نظام بین­الملل»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دورۀ 6، شمارۀ 2، صص. 140-121.

    12. میرفخرایی، سید حسن (1392)، روسیه و ناتو، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.

    13. نوری، علی­رضا (1387)، «تحولات مفهوم آمریکاستیزی در سیاست خارجی روسیه»، مطالعات راهبردی، شمارۀ 42، صص. 876-853.

    14. واعظی، محمود (1386)، «نمایش قدرت: تحلیل رفتار روسیه در قبال اقدامات ایالات متحدۀ آمریکا»، http://www.isrjournals.com/en/monograph/647-archive-special-articles-farsi-67.html، (تاریخ دسترسی: 15/6/1386).

    15. واعظی، محمود (1392)، «راهبردهای نوین رقابتی در آسیای مرکزی و قفقاز»، مرکز تحقیقات استراتژیک، http://www.isrjournals.com/fa/essay/1328-essay-farsi143.html، (تاریخ دسترسی :25/8/1392).

    ب) انگلیسی

    1. Jervis, Robert (1976), Perception and  Misperception in International Politics, Princeton: Princeton University Press.
    2. Kunz, Barbara (2007),“Power, Vision and Order in World Politics: A Neoclassical Realist View”,paper to be presented at the NISA-Conference, Odense: University of Southern Denmark, pp. 1-28, Available at: http://busieco.samnet.sdu.dk/politics/nisa/papers/BarbaraKunz.pdf, (Accessed on: 11/21/2016).
    3. Macfarquhar, Neil (2015), “As Vladimir Putin Talks More Missiles and Might, Cost Tells Another Story”, New York Times, 16 June, Available at: http://www.nytimes.com/2015/06/17/world/europe/putin-40-new-missiles-russian-nuclear-arsenal.html, (Accessed on: 17/06/2015).
    4. McFaul, Michael (2004), “Re-engaging Russia and Russians: New Agenda for American Foreign Policy”, Center for American Progress,  Available at: https://www.americanprogress.org/issues/security/news/2004/10/25/1168/re-engaging-russia-and-russians-a-new-agenda-for-american-foreign-policy/, (Accessed on: 25/10/2004).
    5. Mearsheimer, John J. (2014), “Why the Ukraine Crisis Is the West’s Fault”, Foreign Affairs, Vol. 93, No. 5, pp. 77–89.
    6. Putin, Vladmir (2005), “Annual Address to the Federal Assembly of the Russian Federation”, 25 April, Available at: http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/22931, (Accessed on: 25/04/2005).
    7. Putin, Vladmir (2006),  “Annual Address to the Federal Assembly”, 10 May, Available at: http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/23577, (Accessed on: 5/10/2006).
    8. Rose, Gideon (1998), “Neoclassical Realism and Theories of Foreign Policy”, Wolrd Politics, Vol. 51, No. 1, pp. 144-172.
    9. Trenin, Dimitri (2006), “Russia Leaves the West”, Foreign Affairs, Vol. 85, No. 4, pp. 87-96.
    10. Tretiakov, Vitalii (2002), “Putin’s Pragmatic Foreign Policy”, International Affairs: A Russian Journal of World Politics, Diplomacy and International Relations, Vol. 48, No. 3, pp. 17-22.
    11. Weir, Fred and Rich Clabaugh (2007), “Russia Intensifies Efforts to Rebuild its Military Machine”, Chiristian Science Monitor, Vol. 99, No. 53, pp. 45-48.
    12. World Bank (2014), “The World Bank Annual Report 2014”, Washington, D.C., Available at: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/20093 License: CC BY-NC-ND 3.0 IGO, (Accessed on: 12/9/2014),
    13. Zakaria, Fareed (1998), From Wealth to Power: The Unusual Origins of America’s World Role, Princeton: Princeton University Press.
مطالعات اوراسیای مرکزی
دوره 9، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1395
صفحه 377-394

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار